vrijdag 25 januari 2008

Biografie Ds Rudy Frank Polanen


Voorvechter van mensenrechten

Op 21 januari 2008 overleed ds Rudy Frank Polanen, predikant van de Evangelische Broedergemeente (Hernhutters) in Amsterdam-Stad en Flevoland op 64-jarige leeftijd aan de gevolgen van een bacteriële infectie na een kleine medische ingreep. Polanen laat naast zijn vrouw twee kinderen, een schoondochter en een kleinkind na.


Dominee Polanen werd geboren in Paramaribo op 5 augustus 1943. Hij doorliep de lagere school en de eerste jaren van de middelbare school in Paramaribo. De middelbare school werd afgemaakt in Zeist. Hij volgde zijn theologische opleiding in Stuttgart, Duitsland bij en dankzij de Evangelische Landeskirche. Na afronding van zijn studie was Ds Polanen van 1971 – 1973 werkzaam in Amsterdam Zuidoost, toen nog ‘de Bijlmer’.
De opdracht was om vanuit de EBG-kerk aan de Kerkstraat in Amsterdam Centrum, de gemeenteleden te bezoeken. Echter, Polanen voelde al heel snel aan dat Zuidoost een apart stadsdeel was, met eigen kenmerken en eigen behoeften. Hij deed vooral heel veel huisbezoek en begon met bijeenkomsten en kerkdiensten in de lagere school van de Bijlmer. Al gauw werden die kerkdiensten zeer druk bezocht. De EBG-gemeente in Zuidoost was geboren en groeide voorspoedig.

Polanen had daarnaast veel contact met bijvoorbeeld de politie en met de stadsdeelbestuurders. Hij bezocht de verschillende werk- en actiegroepen om van daaruit als pleitbezorger voor de Bijlmerbewoners en de EBG-gemeenteleden in het bijzonder op te treden. Voor veel verschillende groepen (zoals medewerkers van de Amsterdamse politie, van het stedelijk vervoersbedrijf, leerkrachten, etc etc.) gaf hij lezingen over Suriname, over waarom Surinamers naar Nederland kwamen, over bepaalde Surinaamse gewoontes en gebruiken en gevoeligheden. Doel was steeds om begrip te kweken.

Polanen heeft hard gewerkt aan de bewustwording van de Surinamers en aan het opbouwen van begrip voor de Surinamers bij de verschillende overheden. Toen de kerk het voor hem tijd vond om naar Suriname terug te keren, werden in de Tweede Kamer vragen gesteld met als doel hem voor Amsterdam Zuidoost te behouden maar de kerk was onvermurwbaar en Polanen vertrok, inmiddels getrouwd, in de zomer van 1973 naar Suriname.

In de periode 1973-1979 werkte hij als predikant in Nieuw-Nickerie, een stadje in het westen van Suriname. Een aantal wapenfeiten: kerk en pastorie en clubgebouw werden gerestaureerd. Van een verlaten school werd een bejaardentehuis gemaakt waar tot de dag van vandaag velen een prettige oude dag hebben (‘Huize Francis’). In een klein dorp verderop werd een verenigingsgebouw opgericht.

Na zeven jaar werd hem gevraagd om aan te treden als predikantdirecteur van het Diakonessenhuis te Paramaribo. In deze periode (1979-1989) was zijn zorg het geestelijk welzijn van personeelsleden en patiënten, de verzorging van de kerkdiensten in de ziekenhuiskapel, maar daarnaast organiseerde hij ook concerten en lezingen voor wie maar wilde komen. Inmiddels was hij naast predikantdirecteur van het Diakonessenhuis, ook voorzitter van het Kerkbestuur van de Evangelische Broedergemeente en bediende hij, naast het Diakonessenhuis, verschillende gemeentes in stad en district.

Na de dramatische gebeurtenissen in december 1982, de ‘decembermoorden’, wierp hij zich steeds meer op als voorvechter van de mensenrechten. In zijn preken sprak hij zich duidelijk uit tegen de militaire dictatuur van Suriname. In 1986 werd de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV) opgericht, vanuit een groep van vooral vrouwen, die samenkwamen in oecumenische kerkdiensten. Ds Polanen werd gevraagd het voorzitterschap van die organisatie op zich te nemen en dat heeft hij gedaan tot zijn vertrek uit Suriname. De kerkdiensten werden steeds drukker bezocht en zo werd het een mensenrechtenbeweging die zich ten doel stelde de regering (inmiddels democratisch gekozen) kritisch te volgen. De OGV is tot nu toe een invloedrijke organisatie in Suriname.

In 1989 vertrok het gezin Polanen naar Nederland. Hun vertrek werd een week vertraagd omdat in opdracht van het regime Polanen door de militairen werd opgebracht voor verhoor.
In 1990 trad Polanen aan als predikant van de EBG-gemeente Amsterdam-Stad in de Kerkstraat. De gemeente groeide goed en de kerk bleek te klein. Na een lange zoektocht langs leegstaande en binnenkort leegkomende kerkgebouwen, werd De Koningskerk aangekocht en aangepast aan de geldende eisen.

Zijn grote verdienste is onder andere dat hij de gemeente en de gemeenteleden zelfvertrouwen heeft gegeven waardoor zowel de gemeente als de gemeenteleden tot veel meer in staat bleken dan ze zelf dachten. Dat Surinamers zo’n prachtig gebouw als de Koningskerk in bezit kunnen hebben, dat het geheel aangepast kon worden aan hun wensen en dat het in deze goede staat van onderhoud is gebleven, vervult iedere betrokkene met trots en dankbaarheid. Geen cent subsidie is er aan te pas gekomen. Ds Polanen is predikant van de enige EBG-gemeente in Nederland die volledig self supporting is. Ook van de moederkerk in Duitsland wordt door de gemeente Amsterdam-Stad en Flevoland geen geld ontvangen.
De gehele organisatie wordt gerund door vrijwilligers. Behalve de (inmiddels) twee predikanten werken alle anderen volkomen vrijwillig. Bij het jaarlijkse medewerkerkerstfeest wordt gerekend op zo´n 200 aanwezigen.

Rond 1996 ontmoette Polanen een Molukse collega. Een groot aantal problemen waar de Molukse kerken voor stonden én staan, kwamen én komen overeen met die van de EBG en andere christelijke niet-Nederlandse kerken. Uit dit overleg is SKIN ontstaan, Samen Kerk in Nederland, (www.skinkerken.nl) een organisatie waar niet-Nederlandse kerken zich bij kunnen aansluiten en die nauw samenwerkt met de Nederlandse Raad voor de Kerken. Ds Polanen fungeerde vele jaren als voorzitter, bekleedde die functie tot zijn overlijden weer en zou deze vlak voor zijn pensionering en vertrek naar Suriname medio 2008 neerleggen. In november 2007 werd het tienjarig bestaan van SKIN gevierd. SKIN is een gesprekspartner voor de overheid. Veel problemen zijn door SKIN aanhangig gemaakt, met wisselend succes.

Onder het toeziend en stimulerend oog van Ds Polanen werd de stichting ROZ opgericht, een organisatie die zich bekommert om Surinaamse oud-strijders, die voor Nederland in Korea en in de Tweede Wereldoorlog in het Nederlandse leger hebben gevochten en daar nooit erkenning voor hebben gekregen. Velen van deze ouderen leven onder erbarmelijke omstandigheden terwijl de discussie over zij wel of niet in aanmerking komen voor een oorlogspensioen, voortkabbelt. Tot grote ergernis en verontwaardiging van Rudy F. Polanen.
Bron: EBG-gemeente Amsterdam

Lees: 'Grote Surinamer'
Lees: 'Inspirerend Afscheid van Rudy Polanen'

Lees ook: 'Dood Polanen slag voor heel Amsterdam'